W roku 2021 Małopolskie Forum Bibliotek nie odbędzie się

 

 

Po drugiej stronie lustra Alicja znalazła świat, w którym obowiązywały zaskakujące i niezrozumiałe reguły: Zasada jest taka, że jutro będzie dżem i wczoraj był dżem, ale nigdy dzisiaj - stwierdzała autorytarnie Królowa. I pouczała: Bo TU, jak widzisz, trzeba biec tak szybko, jak się potrafi, żeby zostać w tym samym miejscu. A jak chcesz dostać się w inne miejsce, musisz biec dwa razy szybciej. Z kolei Tweedledee wykazywał: Gdyby tak było, mogłoby tak być, a gdyby mogło tak być, byłoby tak; a ponieważ nie jest, nie jest. To logiczne. Zaś Humpty Dumpty dowodził: Gdy JA używam jakiegoś słowa (...) oznacza ono dokładnie to, co mu każę oznaczać... ni mniej, ni więcej.

 

Powieść Lewisa Carrolla z 1871 roku, odczytana ponownie w wieku XXI, nabiera zupełnie nowych znaczeń. My – mieszkańcy globalnej wioski – podobnie jak Alicja, coraz częściej czujemy się bezradni i zagubieni w obliczu reguł rządzących współczesnym światem, dyktowanych przez algorytmy i toczącą się poza naszą świadomością walkę botów, która kształtuje dynamikę zmian w sferach wielkiej polityki i finansjery.

Rok 2019 zapowiadany był jako rok asystentów. Od połowy stycznia polscy użytkownicy systemu Android mogą korzystać z pomocy Asystenta Google. Boty rozmawiające z nami równie swobodnie, jak prawdziwi ludzie to jedna z najbardziej dynamicznie rozwijających się technologii, zaraz obok technologii 5G. Do 2025 roku wszystkie obszary miejskie i wszystkie główne szlaki transportu lądowego w Polsce mają mieć nieprzerwany dostęp do tej sieci. Będzie zatem jeszcze szybciej i bardziej wydajnie. Tysiące razy wydajniejszy od tradycyjnych (sic!) komputerów jest debiutujący w tym roku komercyjny komputer kwantowy IBM Q System One. Oznacza to dalszy rozwój sztucznej inteligencji, która samodzielnie tworzyła będzie oprogramowanie. Autorzy opublikowanego niedawno raportu "Pracownik przyszłości" przewidują, że do roku 2030 może zniknąć 47% istniejących obecnie zawodów.

Zaklęci we władzy algorytmów nie do końca rozumiemy świat, który nas otacza. Musimy jednak starać się, nieustannie podejmować wysiłek intelektualny, poznawczy, aby nadal mógł być naszym światem. Uczyć się nowych pojęć, starać się rozumieć mechanizmy i nowe reguły nim rządzące i zgodnie z nimi kształtować koncepcje rozwoju bibliotek. Nie myśleć o biernym przetrwaniu, ale dostosowaniu się do wymagań współczesnego społeczeństwa.
Dlatego też w orbicie naszych tegorocznych zainteresowań pojawiają się:

w roli głównej: AI (artificial intelligence, ang. sztuczna inteligencja)
w roli drugoplanowej: UX (user experience, ang. doświadczenie użytkownika)
w roli operacyjnej: UI (user interface, ang. interfejs użytkownika)

 

Aby móc swobodnie poruszać się w krainie po drugiej stronie lustra, Alicja musiała poznać i przyswoić zasady nią rządzące. Podobnie musimy zrobić i my, bibliotekarze: poznać reguły funkcjonowania współczesnego świata, aby móc trafić do jego mieszkańców, poznać skutki wpływu sztucznej inteligencji na ten świat i nauczyć się badać jego mieszkańców. Musimy się spieszyć, bo reguły zmieniają się szybciej, niż kiedykolwiek przedtem. Musimy ze światem po drugiej stronie lustra komunikować się przy pomocy właściwego dla tego świata języka. W przeciwnym wypadku utkniemy tu na zawsze.

Niech tegorocznej konferencji przewodzi cytat z powieści:

Alicja roześmiała się. – Nie ma celu próbować – powiedziała – nikt nie może uwierzyć w rzeczy niemożliwe.
– Wydaje mi się, że niewiele masz wprawy – powiedziała Królowa. – Gdy byłam w twoim wieku, wprawiałam się co dnia przez pół godziny. Ach, czasem udawało mi się uwierzyć w sześć niemożliwych rzeczy już przed śniadaniem.

 

Wszystkie cytaty pochodzą z powieści Lewisa Carrolla O tym, co Alicja odkryła po drugiej stronie lustra, tłum. Maciej Słomczyński, Warszawa 2018.